De Hoofdwacht

Van stadhuis van Haarlem tot zetel van Haerlem

De Hoofdwacht, Grote Markt 17 is een van de oudste en meest interessante monumenten van Haarlem en vermoedelijk het oudste stenen huis van de stad. Haarlem kreeg in 1245 stadsrechten en dit pand dateert in aanleg uit dezelfde tijd. Het is vermoedelijk gebouwd als woonhuis van een van de topadviseurs van de graaf. Er zijn aanwijzingen dat dit huis in de dertiende en veertiende eeuw ook gebruikt is als stadhuis. In de praktijk zal dit betekend hebben dat het stadsbestuur hier af en toe in vergadering bijeenkwam. Dat duurde tot 1370, toen het huidige stadhuis werd opgeleverd. Het pand werd daarna lang bewoond door verschillende belangrijke Haarlemse families. Het onderhuis werd vaak als winkel verhuurd. Rond 1560 had de humanist Coornhert hier een drukkerij, samen met burgemeester Jan van Zuren, wiens familie zo’n 125 jaar eigenaar van dit monumentale pand is geweest.

De huidige gevel dateert uit 1641.

In 1755 kocht de stad dit huis voor de schutterij. Hier kwam het hoofdwachtlokaal van de schutters, die ’s avonds en ’s nachts voor orde en veiligheid in de stad zorgden. Vanuit deze Hoofdwacht liepen zij hun rondes. Op de benedenverdieping was het wachtlokaal, op de eerste verdieping waren houten cachotten waarin ordeverstoorders konden worden opgesloten.

Sinds 1919 is De Hoofdwacht de zetel van de in 1901 opgerichte Historische Vereniging Haerlem. De gemeente is overigens nog steeds eigenaar. De Hoofdwacht, een rijksmonument, is in 1995, mede ter gelegenheid van het 750-jarig bestaan van de stad gerestaureerd. De Hoofdwacht is een prachtig en waardig ‘clubgebouw’ van de Vereniging Haerlem, een van de oudste historische verenigingen van ons land.

Bijgaand artikel van Heemschut beschrijft de restauratie van De Hoofdwacht (1994/1995), waarin ook het bouwhistorisch onderzoek is uitgewerkt.

Klik hier om foto's van De Hoofdwacht te zien.

De Hoofdwacht wordt opengehouden door onze gastvrouwen en -heren. Lees verder

Kinderrondleidingen in de Hoofdwacht

'Het is paardenleuk in de Hoofdwacht'. Dat zei een van onze jonge bezoekers, kijkend naar de kaart van het riddertournooi op 't Sant.

'Het is paardenleuk in de Hoofdwacht'. Dat zei een van onze jonge bezoekers, kijkend naar de kaart van het riddertournooi op 't Sant. Maar ook het schrijven op een leitje was weer eens wat anders dan het digibord op school. Een leerkracht die de tentoonstelling op de Open Monumenten Klassendag met haar groep bezocht, was wel gecharmeerd van het ezelsbord. En zo heeft ieder op zijn of haar manier genoten van de kinderrondleidingen die de werkgroep Jonge Muggen over de tentoonstelling heeft gehouden. Volgend jaar hoopt de werkgroep opnieuw ook jongeren bij de tentoonstelling te betrekken.

In: Gastvrouwen en Gastheren

Gepubliceerd: 10 september 2018

Onze werkgroepen

De vereniging kent verschillende werkgroepen. De oudste zijn de Historische Werkgroep, die zich richt op onderzoek en publikaties en Gebouw & Omgeving op het beschermen van het Haarlems stadsgezicht. De Stichting Gevelltekens Haerlem stelt zich ten doel gevelstenen en -tekens te restaureren en voor de stad te bewaren. Voorts mag de werkgroep Jonge Muggen niet onvermeld blijven. Zij hebben diverse educatieve programma's opgesteld om de Haarlemse jeugd omgevingsgeschiedenis bij te brengen. Daarbij wordt nauw samengewerkt met de andere stedelijke erfgoedinstellingen, zoals de musea en het Noord-Hollands Archief.

Klik op de tegels hieronder, voor meer informatie