De Hoofdwacht

Van stadhuis van Haarlem tot zetel van Haerlem

De Hoofdwacht, Grote Markt 17 is een van de oudste en meest interessante monumenten van Haarlem en vermoedelijk het oudste stenen huis van de stad. Haarlem kreeg in 1245 stadsrechten en dit pand dateert in aanleg uit dezelfde tijd. Het is vermoedelijk gebouwd als woonhuis van een van de topadviseurs van de graaf. Er zijn aanwijzingen dat dit huis in de dertiende en veertiende eeuw ook gebruikt is als stadhuis. In de praktijk zal dit betekend hebben dat het stadsbestuur hier af en toe in vergadering bijeenkwam. Dat duurde tot 1370, toen het huidige stadhuis werd opgeleverd. Het pand werd daarna lang bewoond door verschillende belangrijke Haarlemse families. Het onderhuis werd vaak als winkel verhuurd. Rond 1560 had de humanist Coornhert hier een drukkerij, samen met burgemeester Jan van Zuren, wiens familie zo’n 125 jaar eigenaar van dit monumentale pand is geweest.

De Hoofdwacht is in het seizoen geopend op vrijdag-, zaterdag en zondagmiddag van 13.00 tot 17.00 uur.

De huidige gevel dateert uit 1641.

In 1755 kocht de stad dit huis voor de schutterij. Hier kwam het hoofdwachtlokaal van de schutters, die ’s avonds en ’s nachts voor orde en veiligheid in de stad zorgden. Vanuit deze Hoofdwacht liepen zij hun rondes. Op de benedenverdieping was het wachtlokaal, op de eerste verdieping waren houten cachotten waarin ordeverstoorders konden worden opgesloten.

Sinds 1919 is De Hoofdwacht de zetel van de in 1901 opgerichte Historische Vereniging Haerlem. De gemeente is overigens nog steeds eigenaar. De Hoofdwacht, een rijksmonument, is in 1995, mede ter gelegenheid van het 750-jarig bestaan van de stad gerestaureerd. De Hoofdwacht is een prachtig en waardig ‘clubgebouw’ van de Vereniging Haerlem, een van de oudste historische verenigingen van ons land.

Bijgaand artikel van Heemschut beschrijft de restauratie van De Hoofdwacht (1994/1995), waarin ook het bouwhistorisch onderzoek is uitgewerkt.

Klik hier om foto's van De Hoofdwacht te zien.

De Hoofdwacht wordt opengehouden door onze gastvrouwen en -heren. Lees verder

Steun de member funding van het Onderhuis van de Hoofdwacht! 

 

In het vorige nummer van Haerlem Nieuws vertelde ik over de achtergronden van ons kelderproject. Sinds 1 november 2018 huren wij de kelder van de Hoofdwacht, oftewel het onderhuis, zodat wij nu over de gehele Hoofdwacht beschikken.
In het artikel deed ik een oproep aan alle leden om, indachtig het voorstel van de ALV, het project met een bedrag, hoe bescheiden ook te steunen. Een aantal leden heeft al enthousiast gehoor gegeven aan deze oproep, zodat wij nu een kleine € 1.700,- aan donaties (inclusief een tweetal grotere giften) hebben binnen gekregen op de speciale bankrekening voor het onderhuis van de Hoofdwacht.

Inmiddels heeft onze pandbewaarder Pim van Zalingen ook een aantal werkzaamheden in gang gezet om het onderhuis gebruiksklaar te maken. Sinds de kapper uit de kelder vertrokken is, is er namelijk weinig aan de kelders gedaan. Hier en daar steken elektra draden uit de muur, zijn er leidingen afgedopt en zijn er nog sporen van de kappersinrichting te zien. Al deze zaken worden nu gefatsoeneerd en wordt ter beveiliging de steile trap naar de onderste kelder voorzien van een simpele leuning.

Benieuwd hoe het onderhuis eruitziet? Klik hier voor foto's van het onderhuis.

De voorbereidingen voor de historische escape room van de Jonge Muggen zijn in volle gang en er wordt naarstig gezocht naar passend meubilair.
Ook zijn er al contacten geweest over mogelijke subsidiëring en sponsoring van toekomstige projecten en werkt de projectgroep verder aan de plannen voor het onderhuis. Wij hebben besloten dat wij niet meer spreken over de kelder van de Hoofdwacht, maar van het onderhuis. Onder het onderhuis bevinden zich wel twee echte gewelfde kelders.

Graag roep ik u als leden van de Historische Vereniging Haerlem, nogmaals op om - indachtig het voorstel in de ALV - een gift te storten op de speciale onderhuisbankrekening ten behoeve van de inrichting en het organiseren van evenementen in de kelder.
Steun de member funding van het Onderhuis van de Hoofdwacht! Elke gift, hoe klein ook is welkom! Gezien onze ANBI-status, is de gift aftrekbaar van de belasting (uiteraard volgens de hiervoor geldende belastingregels re drempel etc.)

Bij voorbaat dank voor uw gift! Met hartelijke groet,

Martin van Bleek,
Voorzitter

Bankrekeningnummer: NL 92 INGB 0009 0788 25 t.n.v. Historische Vereniging Haerlem met omschrijving gift Onderhuis Hoofdwacht

Onze werkgroepen

De vereniging kent verschillende werkgroepen. De oudste zijn de Historische Werkgroep, die zich richt op onderzoek en publikaties en Gebouw & Omgeving op het beschermen van het Haarlems stadsgezicht. De Stichting Gevelltekens Haerlem stelt zich ten doel gevelstenen en -tekens te restaureren en voor de stad te bewaren. Voorts mag de werkgroep Jonge Muggen niet onvermeld blijven. Zij hebben diverse educatieve programma's opgesteld om de Haarlemse jeugd omgevingsgeschiedenis bij te brengen. Daarbij wordt nauw samengewerkt met de andere stedelijke erfgoedinstellingen, zoals de musea en het Noord-Hollands Archief.

Klik op de tegels hieronder, voor meer informatie